Шаштир

Тэр цагт тува,  монгол, соёот бүгдээр холилдон аж төрдөг байсан билээ.
Бүгд өөр өөрийн хэл соёлтой боловч нэгэн уул, нэгэн нуурыг тойрон, нэгэн голыг өгсөн уруудан эвтэй найртай аж төрцгөөж байв.
**********
Тогмидынх дөрвөд айл.
Хөрш нь харин Апык гэгч тува айл билээ.
Тогмидынд хүүхэд тогтдоггүй байжээ.
Лам ч, бөө ч, тэр ч бүү хэл хасаг молла ч арга чарга хийж дийлэхгүй байв.
Олон ч хүүхэд нь энджээ.
Ердөө ой өнгөрөө л эндчихдэг гэмтэй болов.
**********
Апык  хөршийнхөө энэ зовлонг мэддэг болов ч тус хийж эс чадна.
Аргаа барахдаа хий дэмий л дунд хүү Маадыр-Оолыгоо хөршийндөө туслуулахаар хааяа явуулна.
Тогмид эхнэртэйгээ энэ хүүд сайн гэж жигтэйхэн.
Тэг тэгсээр хэдэн жилийн нүүр үзэхэд Маадыр-Оол Тогмидынд дасаж, нэг өвөл бүр тэднийд өвөлжжээ.
Хавар гэртээ харих гэтэл монгол орос хоёр гүрэн хилээ тогтоогоод заагласан нь энэ хоёр хөршийн бууцны дундуур хиллэж таарчээ.
**********
Хүүхдээ авах гэж хил дээр ирсэн Апык хилийн орос цэрэгт баригдаад сураггүй болох нь тэр.
Апыкийн эхнэр олон малтай, бүл чадал муутай нь эрхээр нөхрийнхөө араас явж эс чадна.
Зусланд гарах цагаар урьд малын хулгайч байсан нэгэн настай хүнээр хүүхдээ авахуулахаар болжээ.
**********
Тогмидынхыг Нарийн салаа хэмээх газар зусаж байтал эртний танил сайн эр нэг шөнө ирэв.
Маадыр-Оолыг сундалсан хоёр хүн Тагнын баруун салаанд зусаж байсан Апыкийн эхнэрийнд ирсэн нь Тогмид, Маадыр-Оол, малын хулгайч эр гурав ажээ.
**********
Хэдэн хоног  хэлэлцсэний эцэст хөршүүд учраа ололцож, Маадыр -Оол,  Тогмидын хүүхэд болов.
Эрийн цээнд хүрсэн Маадыр-Оол цэргийн албанд мордож гурван жил алба хаагаад буцаж ирлээ.
**********
Тэр зун урьд хожид тохиож байгаагүй усан бороотой зун болжээ.
Тогмид эхнэртэйгээ малынхаа хойноос хөөцөлдөж явсаар, нуурын  давалгаанд хамагдаж орсон хэдэн хонийг гаргаж ирэх гэж яваад хоёул эндэв.
Ингээд нэгэн айлын гал голомт хэний ч буруугүйгээр харлаж орхилоо.
  /Үргэлжлэл бий/