Сыгыдай

Аанж,   хүүтэй болсондоо баярлаад нөгөө муу хоёр мухар  хөл нь газар хүрэхгүй байв.
Хэт их баярлаад, тэргэнцэр дээрээ дэвхцэх шахаж байлаа.
Бодоод байхнээ их эзэн хааны төрсөн өдрөөр хүү төржээ.
Нэр нь хүндэднэ гэж эмээгээд, хүүдээ их хааны нэр алдрыг өвлүүлж төвдсөнгүй.
Харин,  их хааны, омог төгөлдөр, эрэлхэг зоригт  хоёрдугаар хөвгүүний нэрийг билэгшээн өгчээ.
********
Сыгыдайг зургаан настайд нь сургуульд оруулжээ.
Угийн хөдөлгөөнтэй, сахилгагүй хүүхэд тул багш нь Сыгыдайг хамгийн урд талын ширээнд суулгасан байв.
Юм л бол хойш урагш харж дэгдэгнээд, нэг бол босож гүйгээд хичээл дээр ер зүгээр суудаггүй хүүхэд аж.
Нөгөө, нялх тугал бараас айдаггүйн үлгэрээр, багшаасаа эмээнэ гэж байхгүй.
Тэвчээр нь барагдсан багш нь Сыгыдайг чихнээс нь хөтөлж авчраад ширээнд нь суулгатал, өвдсөндөө болоод уйлчихсан.
Тэгээд багш уруугаа ууртай нүдээр хялайж,  "Чамайг аавд  хэлнэ" гэж сүрдүүлсэн гэдэг.
*********
Сургуульд ороод удаагүй байхдаа л баахан найз нөхөдтэй болчихсон байна.
Тэдний нэг нь Мөнхөөнөө гэх дэрчгэр туранхай бор жаал.
Сыгыдай Мөнхөөнөө  хоёр байнга хамт.
Мөнхөөнөөд ах нь гадаадаас айхтар том аалз хэдэн жилийн өмнө авч ирж бэлэглэжээ.
Гэрийнхэн нь нөгөө аалзнаас нь зэвүүцээд, алга хий, зайлуул гээд үглээд байдаг юм гэнэ.
Тэрийгээ найз Сыгыдайдаа бэлэглэсэн нь бий.
Дунд гарын аяганы дайтай  аварга аалз, хархад нүдэнд хүйтэн зэвүүн ч гэлээ, дасаад ирэхээр тун ч эелдэг, зөөлөн тэр  амьтан,  Сыгыдайн гэр бүлийн нэг гишүүн болж амжсан.
Гэрийнхэний хэнээс ч айхгүй, зөөлхөн үсэрхүү хөлөөрөө гар хөл хүзүү нүүрээр нь тэмтчин гүйж  эрхэлнэ.
Аалзандаа Сыгыдай нэр өх гэж удаан бодсоны эцэст  "Маахай" гэж нэрлэжээ.
*********
Байрны гадаа багачууд тоглох нь тоглож, хөөцөлдөх нь хөөцөлдөөд зуны жирийн л нэг өдөр.
Хүүхдүүдийн цовоо цолгин, цаанаа л нэг гэгээлэг цангинасан инээд, дуу шуугиан тасрахгүй.
Зам дээр маузаар тоглож байгаа өөрийнхөө үеийн жаалуудыг Сыгыдай сониуч нүдээр харан зогсоно.
Тэгснээ, нэг жаалтай  тохиролцсон бололтой, маузы нь унаж баахан жирийлгэснээ ирж төлбөрөө барагдуулах бололтой.
Тэр нь мөнөөх том биетэй аалзаа харуулна гээд амалчихсан юмсанж.
Нөгөө маузны эзэн жаал Сыгыдайгийн аалзнаас айж орилоод, аалз нь хүүгийн хашгираанаас айж тэвдээд орох газраа олж ядан сандчаад мөн ч хөгийн юм болж билээ.
*********
Өнгөрсөн намар Аанжынх бүл нэмж, хөөрхөн охинтой болжээ.
Сыгыдай  дүүдээ хайртай гэж жигтэйхэн.
Өөрийнхөө хамаг нандин бүхнээ, дүүдээ бэлэглэхээр амалчихсан.
Хичээлийн хэрэглэлүүдээ, роликоо, бүр Маахайгаа хүртэл шүү.
*********
Сыгыдай хөвүүн энэ өдөр найман нас хүрлээ.
Аав ээж  охин дүүтэйгээ хамт гадуур явж баяраа тэмдэглэхээр догдолно